Deneyimli Sahaf Mehmet Çelik İmza Sahteciliğini Anlattı

Amerikan başkanlarından Abraham Lincoln 1865 yılında bir suikaste kurban gidince; imzasının sahtelerini yapmak, uzmanlık gerektiren bir iş koluna döndü. Bu uzmanlardan Joseph Cosey, Amerikan edebiyatının büyük şairi ve öykücüsü Edgar Allan Poe'nun da sahte imzalarını üretti. Michigan Üniversitesi kütüphanesinde bulunan ve Galileo Galilei'ye ait olduğu sanılan 1610 tarihli belgenin aslında kalpazan Tobia Nicotra tarafından yapıldığı ortaya çıktı. İmza sahteciliğinin Batı'da çok fazla örneği var ama kâğıt, mürekkep ve yazı alanındaki uzmanlar bunları er ya da geç ortaya çıkarıyor.

Türkiye'de imza toplayanlar uzun zaman küçük bir azınlık olarak kaldı. Türk edebiyatının önde gelen yazarlarının imzalarının tam da değerlendiği bir dönemde korona salgını nedeniyle otellerin konferans salonlarında yapılan kitap müzayedeleri yerini internet müzayedelerine bıraktı. İnternet müzayedelerinde alıcılar kitapları inceleme fırsatı bulamadılar, dijital kataloglarda yer alan açıklamalara güvenmek zorunda kaldılar. Tabii ki bu uygulamayı koleksiyon dünyasını sarsan sahte imza dedikoduları izledi. Oğuzname okurları için imza meselesini deneyimli sahaf Mehmet Çelik ile konuştuk.

Kaç yıldır sahaflık mesleğini yapıyorsunuz?

Otuz beş yıl.

Elinizden çok imzalı kitap geçti mi?

Geçti ama fark edemedik. O zaman imza para etmiyordu. Satıyorduk.

En meşhur kimler geçti elinizden?

Atatürk, İsmet İnönü, Von der Goltz Paşa, Enver Paşa, Nazım Hikmet, Sait Faik, Orhan Veli... geçmeyen kalmadı.

Edebiyatçılardan kimler geçti elinize?

Geçenlerde Nazım Hikmet'in Mesut Cemil'e yazdığı mektubu sattım mesela.

Peki bu piyasada sahte imza satıldığını duymuşluğunuz var mı?

Ohoo!

Ne zaman başladı bu sahtecilik? Eskiden beri var mıydı yoksa yeni mi başladı?

Nazım Hikmet imzası çok basittir, bir ara çok sattılar Nazım Hikmet imzasını. İthaf olması lazım. Zaten ithaftan çözersin imzanın sahte olup olmadığını. Bizim piyasada esnaf böyle çok Nazım Hikmet imzası sattı.

Son yıllarda çoğaldı mı bu iş?

Tabi ki. İmza şimdi şimdi para etmeye başladı, eskiden para etmiyordu. Ucuzdu. Şimdi çok pahalı.

İnternette insanlar görmeden, fotoğrafına bakarak kitap alıyorlar. İnternetin bu işin yaygınlaşmasında rolü oldu mu?

Oldu tabi. Anadolu'dan bir sürü müşteri çıktı. Eskiden İstanbul, Ankara, İzmir... imzalı kitap işi büyük şehirlerde dönerdi. Şimdi Malatya'dan, Mersin'den, Diyarbakır'dan imzalı kitap alan doktor, iş adamı, avukat var. Yaygınlaştı.

Alıcılar çoğalınca sahteler mi çoğaldı?

Bir kere bilgin olması lazım, imzasını topladığın adamın hayatını bilmen lazım. Bir şahıs birine kitap hediye ediyor, onu imzalı zannediyorlar. İnternette bir sürü "imzalı" diye yazılmış duruyor ama Sait Faik'in değil, Orhan Veli'nin değil. İmzalı ama yazarın imzası değil.

Yurt dışında uzmanlar var. Döneme ait mi diye kâğıda, mürekkebe bakıyorlar; imzayı diğer imzalarla karşılaştırıyorlar. Türkiye'de böyle uzmanlar var mı?

Valla kendini uzman zanneden üçkâğıtçılar var. Uzmanlık payesi verdiğin adam seni aldatır. Sen kendin anlayacaksın. İmza uzmanıyım diye dolaşıp, sevmediği esnafın işini bozanlar var. Şu piyasada en çok imza elinden geçen, benimdir. Başımıza uzman kesildiler.

Deneyimlerinizi bizimle paylaştığınız için çok teşekkür ederiz.